چهارشنبه، 24 اردیبهشت 1399
سنگ نگاره آشوری کامیاران درخطر نابودی توسط تاراجگران است
بی مهری و رسیدگی نکردن به یادمان های تاریخی – فرهنگی همچنان دنباله دارد. در تازه ترین این نامهربانی ها سنگ نگارۀ 2700 سالۀ آشوری در کامیارانِ در استان کردستان در دل کوهی رها شده است.
به گزارش کورده واری
آنلاین، تارنمای فرهنگی مهرگان گزارشی در زمینه در خطر بودن سنگ نگاره آشوری در
کامیاران به علت عوامل طبیعی، نگهداری نکردن و در معرض تاراج بودن، منتشر کرده است.
سنگ نگاره ها و سنگ
نبشته ها از آن دسته از یادمان هایی به شمار می آیند که از آن به عنوان سند زنده و
گویا نام می برند که هر کدام از آن ها بازگو کنندۀ رُخدادی تاریخی – اجتماعی –
فرهنگی و یا سیاسی است.
با این همه بیشتر این یادگارهای ملی ارزشمند درگوشه ای رها شده و در
تیررَس چپاول جای گرفته است.
بی مهری و رسیدگی نکردن به یادمان های تاریخی – فرهنگی همچنان دنباله
دارد. در تازه ترین این نامهربانی ها سنگ نگارۀ 2700 سالۀ آشوری در کامیارانِ در
استان کردستان در دل کوهی رها شده است.
این سنگ نگاره که گِرداگرد آن را نگاشتۀ میخیِ آشوری در برگرفته است
از ارزش بسیار فراوانی نزد باستان شناسان، زبان شناسان و پژوهشگران برخوردار است.
این یادمان باستانی تحولات و رویدادهای تاریخی و شرایط سیاسی و
اجتماعی آن روزگار را در غرب کشور به نمایش گذاشته و چیرگی دشمنان را یادآوری می
کند که پاسداری و نگه داری از آن دارای اهمیت بسیاری است.
از سویی دیگر، گذشت زمان و عوامل طبیعی همچون باد، باران، برف و آفتاب
و دگرگونی آب و هوا در فصل های گوناگون روزگار ناخوشی را برایش رقم زده است.
گُل سنگ ها پیرامون آن را فرا گرفته و خوردگی و ترک با گذشت زمان بر
اثر عوامل طبیعی پدیدار شده و آن را با تهدید جدی رو به رو کرده است.
اما بزرگ ترین دشواری این بازماندۀ ملی، نبود نگهبان و شناسنامه ای
(تابلویی) در پیرامون آن و رها کردنش در گوشه ای به حال خود است. زیرا تاراجگران
به انگیزه های گوناگون از سمت بالای کوه، بخشی از سنگ های کوه را شکسته اند و همین
خطری جدی برای آن به شمار می آید.
هر چند دسترسی به این سنگ نگاره بسیار سخت و دشوار است، ولی نباید
فراموش کرد که هر گَزند و آسیبی به آن شدنی است. به ویژه آن که، جایگاه این
نگارکَند (نقش برجسته) دور از دسترس سازمان میراث فرهنگی است و سرکشی یگان
پاسداران به آن شاید سالی یک بار هم انجام نگیرد که این را مردم بومی تایید می
کنند.
همچنین درخطر ویرانی تاراجگران است و آنان می توانند به آسودگی و
آرامش (فراغ بال) و در نبود نگهبان و سرپرست (متولی) ویژه ای به آن دست یازیده و
آسیب رسانند.
همچنین بیشتر بخش های سنگ نبشته آسیب دیده و ناخوانا است و بایسته است
هر چه زودتر مدیران میراث فرهنگی چاره ای ریشه ای را برای آن بیابند.
کامران 35 ساله که از بومیان روستای نزدیک این سنگ نبشته است به
تارنمای فرهنگی مهرگان گفت : تا کنون چندین بار در دو سال گذشته افراد ناشناس از
بالای کوه به سوی این یادمان آمده و بخش هایی از سنگ های کوه را به بهانۀ یافتن
گنج شکسته اند. در گذشته که آب در رودخانۀ پایین کوه روان بود دسترسی به آن با
دشواری انجام می گرفت، ولی چندین سال است که خشکسالی شده و همین کار را برای این
افراد آسان کرده است.
این سنگ نبشتۀ کهن برای بررسی تاریخ ایران پیش از به قدرت رسیدن
مادها، دارای ارج فراوانی است و جا دارد مدیران فرهنگی شهری و استانی به آن توجه
بیشتری کنند.
همچنین ویرانی دیوارۀ راست تاق نمای محافظ نگاره در سال های گذشته
گسترش بیشتری یافته است.
به دلیل رسوبات آهکی فراوانی که روی آن را پوشانده است، دبیره های
(خطوط) سنگ نبشته قابل دیدن نیست. این یادمان ارزشمند در بلندای کمابیش 50 متری از
دیوارۀ کوه کَنده شده است.
نوشته ها بر زمینۀ سنگ نگارۀ آن که درون قابی جای گرفته تراشیده شده
است. این نگاره، 'سارگن' را نشان می دهد که کلاهی دایره ای شکل بر سر دارد. چهرۀ
او به گونۀ نیمرخ نشان داده شده و دارای ریش بلند و پیچیده و موهای پر پشت است که
از پشت روی گردنش ریخته است.
همچنین جامه ای بلند به تن دارد و نیم تنه ای روی آن پوشیده است.
سارگن دوم در دست راستش که آن را بلند کرده است، ماکت نیایشگاهی را دارد که می
تواند نیایشگاه یکی از خدایانی باشد که در سنگ نبشته از آن نام برده شده است، این
شاید خدای آشور باشد که توجه خدایان به سارگن و کمک به او در پیروزی اش را نشان می
دهد.
همۀ سطح قاب را نوشته ها پوشانده و حتی به دلیل کمبود جا، روی کنارۀ
تاق نما نیز نوشته شده است. این نوشته به خط میخی آشوری و در برگیرندۀ 46 رَج
(سطر) است.
رویدادی که انگیزۀ آفرینش این یادمان باستانی شده است، یورش رهنمون
شدۀ آشوری ها در برابر 'کارالا' بوده است. سرزمینی که درکوه های زاگرس و درسوی
خاور (شرق) آشور جای داشته است.
کامیاران جنوبی ترین شهر استان کردستان است که جاده ای از غرب
کامیاران به مریوان می رود.
نیاز به یادآوری است از دادن نشانی این یادمان به دلیل در خطر بودن
آن، پرهیز شده است.
انتهای پیام/
نویسنده: خبات ساعدی