جمعه، 6 تیر 1399
حسن زیرک هنرمندی که هیچگاه از یادها نمی رود
ما از نسلی بودیم که نوار " حسن زیرک" فیلترینگ می شد.
ما از دورانی بودیم که فیلمهای ویدئویی فیلترینگ می شد.
ما از قشری بودیم و هستیم که ماهواره و اینترنت فیلترینگ می شد و می شود.
صبح جمعه 6-4-99 , در ایام کرونایی, به هنگام صرف صبحانه , همسرم پیچ رادیو را بازکرد. بعد از اجرای چند برنامه طنز توسط صدای رادیو کردستان , مجری برنامه در باره سالگرد وفات هنرمند , زنده یاد " استاد حسن زیرک" که پنجم تیر ماه می باشد, مطالبی را باز گو کرد. چند آواز مرحوم را هم پخش کردند. ناخود آگاه به یاد ایام نه چندان دور دوران سالهای اوایل دهه ی شصت افتادم . من به همراه یکی دو نفر از اعضای خانواده, که آن موقع نوجوان چهارده یا پانزده ساله ای بیش نبودم, با ماشین دایی ام از سقز به بوکان می رفتیم . در این مسافت سی کیلومتری چندین پاسگاه ایست و بازرسی بود, به گونه ای که مسیر بیست دقیقهای را به واسطه این پست های بازرسی, گاها" با یک ساعت تا یک ساعت و نیم طی می کردیم. در یکی از این ایستگاهها , مامور پاسگاه سرنشینان خودرو را که ما بودیم, پیاده کرد. بازدید بدنی انجام شد. مشکل خاصی نبود. داخل ماشین و صندوق عقب و زیر صندلی ها هم به دقت وارسی شد. موردی مشاهده نشد. در آخرین لحظات بازدید نگاهی به پخش ماشین انداخت و نوار کاستی را که داخل پخش بود در آورد و رو به راننده ( دایی ام) کرد و گفت : این نوار کدام خواننده است؟ دایی گفت: حسن زیرک
داشبورد را هم باز کرد یکی دو تا نوار دیگر هم اتفاقا" از حسن زیرک بود. مامور گفت: نوار غیر مجاز دارید, این نوارها ( کاست ها) ممنوع است و باید ضبط شود. دایی گفت : این آوازهای فولکلور کوردی حسن زیرک است, چرا غیر مجازه؟ .... هر چه بحث و چانه زنی کردند فایده نداشت که نداشت. بحث و جدل زیادی بین دایی و مامور بازدید رد و بدل شد . نهایتا" دایی نوار کاست ها را زیر لاستیک ماشین گذاشت و از روی نوارها رد شد . همه نوارها شکسته, له و بدون استفاده شدند. سپس رو به مامور کرد و گفت: حالا که این نوارها غیر مجازه , آنها را به شما نمی دهم که نکند برای خودتان بردارید و خدای ناکرده به نوار غیر مجاز گوش ندهید....
آری این هم از خاطرات نوار کاست های " استاد حسن زیرک" در آن سامان و فاصله آن با " تجلیل و گرامیداشت یاد استاد حسن زیرک" در این سامان و سالهای اخیر!!!
نسل امروزی این مطلب را که عرض کردم شاید زیاد برایشان ملموس نباشد, ولی ما نوجوانان آن دوران خوب به یاد داریم که شاهد انواع فیلترینگ بوده ایم. اما فیلترینگ از نوع و جنس امروزی نبود. آن دوران وایبر, تانگو, فیسبوک, تلگرام, واتساپ و اینستاگرام نداشتیم که فیلترینگ شود . آن دوران ما نوارهای کاست داشتیم و نوارهای ویدوئی و فیلم های سینمایی را با دستگاه ویدئو نگاه می کردیم. به یاد داریم که نوجوانان و جوانان آن موقع با چه مکافاتی می رفتیم یک دستگاه ویدئو و چند نوار ویدئو شامل فیلم هایی نظیر چرخ و فلک و یا فیلم هندی شعله و ... را اجاره می کردیم. آنهم باید چند نفر دوست و رفیق , پولهای تو جیبی مان را با هم جمع می کردیم تا می توانستیم یک شب , دستگاه ویدئو و سه تا فیلم را به صورت قاچاقی اجاره کنیم. ضمنا" باید منزل یکی از رفقا هم که پدر , مادر یا مادر بزرگشان آن شب خانه نبودند ویک اتاق را پیدا می کردیم. همچنین هنگام تاریکی غروب باید می رفتیم و دستگاه و نوارها را داخل یک روسری می پیچیدیم و دزدکی از کوچه پس کوچه های شهر می رفتیم که نکند ماموران ما رانبینند و دستگاه ویدئو ونوارها را توقیف نکنند و خودمان را هم بازداشت و جریمه نکنند.....
راستی در این فاصله چه اتفاقاتی افتاده است که آوازهای " استاد حسن زیرک" , در زمانی که غیر مجاز , ممنوع و غیر قابل انتشار بوده , الآن همان آوازها و خالق آوازها را تجلیل میکنیم. آیا آن موقع زیادی سخت نگرفتیم؟ آیا زیادی تندروی نکردیم؟ .... و....
من که حالا دارم برای دخترم این خاطرات را تعریف میکنم , با تعجب به من نگاه میکند و ناباورانه می خندد....
ما از نسلی بودیم که نوار " حسن زیرک" فیلترینگ می شد.
ما از دورانی بودیم که فیلمهای ویدئویی فیلترینگ می شد.
ما از قشری بودیم و هستیم که ماهواره و اینترنت فیلترینگ می شد و می شود.
شک ندارم که بیست تا سی سال آینده هم , اگر عمری باقی باشد , نوه های من و امثال من , اگر پدر و مادرشان خاطرات فیلترینگ تلگرام و اینستاگرام و.... را برای فرزندانشان بازگو کنند, ناباورانه به این قضایا هم خواهند خندید.....
ف ـ ا ـ س 6-4-99
نویسنده: مدیر ارشد