استان های غربی کشور جزو مستعدترین نقاط ایران به لحاظ اقتصادی هستند و تکمیل راه آهن غرب به عنوان یکی از زیرساخت های مهم منطقه، آرزویی است که عمر آن به 18 سال می رسد.
به گزارش کورده واری آنلاین به نقل از خبرگزاری مهر، توسعه زیرساختهای حمل و نقل از جمله پیشرانهای توسعه در هر نقطه از این کره خاکی محسوب شده و همه کشورهای توسعه یافته دنیا طی دو قرن اخیر با اولویت قراردادن زیرساختهای حمل و نقل جادهای، ریلی و هوایی توانستهاند بر بسیاری از کمبودها و مشکلات غلبه کنند.
ایران نیز با مساحت بیش از یک میلیون و 648 هزار و 195 کیلومتر مربع جزو کشورهای وسیع دنیا محسوب شده و بدون تکمیل زیرساختهای حمل و نقل در کشور نمیتوانیم به توسعه پایدار و متوازن استانهای مختلف کشور امیدوار باشیم.
حمل و نقل ریلی از نخستین سالهای ساخت این صنعت در دنیا همواره نقشی ویژه در رساندن کالاهای مورد نیاز به نقاط مختلف و حمل اقلام تولیدی و صنعتی داشته است و هر جا راه آهن وجود داشته است بدون شک شکوفایی اقتصادی و توسعه پایدار آن منطقه در زمانی اندک محقق شده است.
در کشور ما نیز از اوایل قرن بیستم و با حضور مهندسان آلمانی شاهد افتتاح راه آهن شمال به جنوب بودیم و حال پس از گذشت بیش از 100 سال از این مبحث در دیگر نقاط کشور نیز پروژههای ریلی در حال ساخت است.
در این میان مسیر ریلی غرب کشور به دلیل جمعیت قابل توجه ساکنان استانهای غربی، تولید دهها میلیون تن محصولات کشاورزی، باغی و دامی و همچنین معادن بسیار غنی در این منطقه دارای اهمیت ویژه ای بوده و همچنین میتواند راه آهن آسیای میانه را به کرانههای مدیترانه متصل نموده و کریدور بسیار مهمی را به دیگر نقاط دنیا فراهم کند.
مسئولان و تصمیم گیران ارشد کشور با توجه ویژه به این مهم و در راستای تحقق اهداف برنامههای توسعهای کشور از سال 1383 پروژه راه آهن تهران به سنندج را کلید زدند.
بهره برداری از راه آهن سنندج به ماههای آتی موکول شده است
سالار زارع مدیر اجرایی پروژه راه آهن همدان به سنندج در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار کرد: راه آهن سنندج- همدان از دغدغههای مهم مردم استان کردستان بوده و از دیرباز بخشی از مطالبات مردم و مسئولان استان بوده است.
وی افزود: پس از 18 سال چشم انتظاری، خطوط راهآهن سرانجام به استان کردستان هم رسید، اما این پروژه تا بهرهبرداری نهایی فاصله دارد و نیازمند اعتبار ویژه برای تکمیل است.
زارع خاطرنشان کرد: پروژه راهآهن همدان - سنندج جزو پروژههای مصوب «مهر ماندگار» در سال 1383 بود که فاز نخست آن از تهران به همدان در سال 1396 افتتاح شد.
وی اعلام کرد: طول خط آهن تهران- همدان - سنندج حدود 420 کیلومتر است که مسیر تهران تا همدان بهطول 270 کیلومتر، در سال 1396 به بهرهبرداری رسید.
زارع اظهار داشت: مسیر فاز دوم این خط ریلی از همدان به سنندج نیز 151 کیلومتر طول دارد. این فاز در 3 قطعه تعریف شد که حدود 64 کیلومتر آن در استان همدان و باقیمانده آن در استان کردستان واقع شدهاست؛ پروژه مهمی که مسئول اجرا و عملیاتی کردن آن، شرکت زیرساخت و توسعه زیربناهای حملونقل کشور است.
وی خاطرنشان کرد: برای اجرای طرح راه آهن همدان - سنندج تا سال 1397 فقط 50 میلیارد ریال هزینه شده بود اما طی چند سال اخیر حدود 20 هزار میلیارد ریال به آن تخصیص یافت که نشان از عزم حاکمیت برای به سرانجام رساندن این پروژه زیرساختی مهم داشت.
زارع افزود: تاکنون برای این پروژه 20 هزار میلیارد ریال هزینه شده و شامل سه قطعه و از سمت همدان به سنندج دارای هفت ایستگاه بهار، آق بلاغ، دوسر، قروه، آونگان، دهگلان و سنندج است.
وی اعلام کرد: طول قطعه یک این پروژه 64.5 کیلومتر، قطعه دوم 56 کیلومتر و قطعه سوم 29.5 کیلومتر است. این خط آهن یک خطه، دارای عرض مسیر 6 متر و طول پلها 2 هزار و 524 متر است.
مدیر پروژه راه آهن سنندج اظهار کرد: پیشرفت فیزیکی در بخش زیرسازی 100 درصد، روسازی 68 درصد، ساختمان 85 درصد و پیشرفت کلی طرح 78 درصد است.
زارع افزود: ظرفیت انتقال مسافر 300 هزار نفر در سال و ظرفیت باری 500 هزار تن است که بر اساس برنامه مقرر شده این رقم در بخش مسافری در سال 1420 به 600 هزار نفر و ظرفیت انتقال بار نیز به یک میلیون تن افزایش خواهد یافت.
وی خاطرنشان کرد: حداکثر سرعت طرح، در بخش مسافری 160 کیلومتر بر ساعت و باری 120 کیلومتر بر ساعت است.
زارع اظهار داشت: از جمله مزایای بهره برداری از این خط ریلی میتوان به کاهش تصادفات جادهای، تسهیل سفر، توسعه صنعت گردشگری، کاهش آلودگیهای زیست محیطی، اشتغالزایی و کاهش مصرف سوخت اشاره کرد.
وعده معاون وزیر راه و شهرسازی هم محقق نشد
مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حملونقل کشور از برنامهریزی برای اتمام احداث خط آهن همدان-سنندج تا دهه فجر سال 1400 خبر داده بود که متأسفانه این وعده محقق نشد.
خیرالله خادمی، معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حملونقل کشور در مراسم پایان ریلگذاری راهآهن همدان-سنندج در مهرماه سال 1400 اعلام کرده بود که برای ایجاد مسیر ریلی کردستان و دسترسی و اتصال ریلی این استان به شبکه ریلی کشور 151 کیلومتر از همدان به کردستان ریل گذاری شده است که تاکنون برای اجرای این پروژه 2 هزار میلیارد تومان هزینه شده و ارزش روز آن 4 هزار و 500 میلیارد تومان است.
وی ادامه داد: بخش کوچکی از اقداماتی که برای بهرهبرداری از این مسیر نیاز است، باقی مانده و امیدواریم بتوانیم این پروژه را حداکثر تا دهه مبارک فجر به اتمام برسانیم و پروژه را برای بهره برداری رسمی برای استفاده بار و مسافر آماده کنیم. برای اتمام عملیات 400 میلیارد تومان اعتبار نیاز است که امیدواریم در سفر ریاست جمهوری به استان کردستان که به زودی انجام میشود، پیشبینی این اعتبار انجام شود.
معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: یکی از اولویتهای کشور توسعه شبکه ریلی و یکی از اولویتهای توسعه شبکه ریلی اتصال مراکز استانها به خط آهن است که خوشبختانه عملیات ریلگذاری اتصال بیست و سومین مرکز استان به شبکه ریلی به اتمام رسید.
خادمی با بیان اینکه بررسیهای فنی برای ادامه این پروژه به سمت مرز باشماق انجام شده است، افزود: لازم است که کشور همسایه نیز شبکه ریلی را به مرز باشماق برساند. اگر این توافق انجام شود، این مسیر را ادامه خواهیم داد و خط آهن کردستان به کشور عراق متصل میشود.
وی خاطرنشان کرد: در کنار آن شبکه ریلی جنوب به شمال از این منطقه عبور میکند که از اینجا به سمت بیجار و زنجان و تبریز در شمال و همدان و ملایر و بندر امام در جنوب توسعه مییابد و در برنامه درازمدت توسعه شبکه ریلی کشور است.
خادمی اظهار داشت: این ریل هم برای مسافر و هم بار طراحی شده است. سرعت قطار مسافری 160 و قطار بایر 120 کیلومتر در ساعت است و شرایط فنی این ریل امکان تردد با سرعت مسافری را فراهم میکند.
وی افزود: برای رسیدن به خود شهر سنندج به علت اختلاف سطح نیاز به بیش از 40 کیلومتر ریل است تا شیب شکسته شود و احداث این ریل نیز در برنامه است اما اعتبار مورد نیاز بالاست و تا آن زمان ایستگاه فعلی در 20 کیلومتری شهر سنندج به عنوان یک ایستگاه تشکیلاتی و زیبا برای استفاده مسافران احداث شده است.
بهره برداری از راه آهن سنندج به 1,200 میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد
مدیرکل ساخت و توسعه راهآهن منطقه یک از تکمیل و افتتاح خط ریلی تهران- همدان- سنندج تا پایان بهمن ماه سال جاری در صورت تأمین منابع مالی مورد نیاز خبر داد.
شاهین اسد فامیان مدیر کل ساخت و توسعه راهآهن منطقه یک اظهار کرد: این خط آهن در سال اول بهرهبرداری ظرفیت جابجایی 300 هزار نفر مسافر و نیم میلیون تن بار را دارد که این ظرفیت در سال بیستم به دو برابر یعنی 600 هزار نفر مسافر و یک میلیون تن بار میرسد.
وی افزود: البته این برآورد اولیه است و قطعاً ظرفیت جابجایی خط ریلی تهران- همدان- سنندج بیش از این خواهد شد.
فامیان خاطر نشان کرد: عملیات اجرایی این خط ریلی با 411 کیلومتر طول از سال 84 آغاز با 10 پیمانکار و 9 مشاور در بخشهای روسازی زیرسازی و ساختمان آغاز شد.
مدیر کل ساخت و توسعه راهآهن منطقه یک ادامه داد: این محور از غرب تهران شروع میشود و شهرهای رباط کریم، ساوه، فامنین، همدان، بهار، قروه، دهگلان و سنندج را تحت پوشش قرار میدهد.
سرعت این خط ریلی برای قطارهای مسافری 160 کیلومتر و برای قطارهای باری 120 کیلومتر بر ساعت استوی با بیان اینکه محور مورد اشاره یک خطه است، گفت: سرعت این خط ریلی برای قطارهای مسافری 160 کیلومتر و برای قطارهای باری 120 کیلومتر بر ساعت است.
فامیان تأکید کرد: در کل محور همدان- سنندج 19 ایستگاه وجود دارد که 12 ایستگاه آن در مسیر تهران- همدان و مابقی در مسیر همدان- سنندج قرار گرفته است که شامل 2 ایستگاه درجه یک، 6 ایستگاه درجه دو و 11 ایستگاه بین راهی میشود.
مدیرکل ساخت و توسعه راهآهن منطقه یک خاطر نشان کرد: از این خط ریلی 411 کیلومتری، 260 کیلومتر شامل تهران تا همدان بوده که در سال 96 افتتاح و تا اواخر سال 97 به اتمام رسید.
وی روند ساخت و توسعه راه آهن را شامل 3 بخش زیرسازی، بخش اصلی راه یعنی خاکریزی، خاک برداری، پلها، تونلها و تقاطعهای متفاوت و بخش روسازی دانست و افزود: محور همدان- سنندج شامل 3 قطعه اجرایی است که عملیات اجرایی قطعه یک از سال 85 آغاز شد اما چون تمرکز و اولویت با تهران- همدان بود، منابع مالی به سمت همدان رفت و از سال 97 به بعد نیز همدان- سنندج به شکل جدیتر اجرایی شد.
فامیان درباره امتیازات این پروژه ریلی گفت: از جمله اهداف و برنامههای این محور، توسعه اتصال مراکز استان به شبکه ریلی بوده و این خط ریلی، مرکز استانهای همدان و کردستان را به شبکه ریلی متصل میکند.
مدیرکل ساخت و توسعه راهآهن منطقه یک در بیان مزایای این راهآهن خاطر نشان کرد: این پروژه در مسیر همدان- سنندج منجر به توسعه اقتصادی مراکز صنعتی و کشاورزی میشود.
وی همچنین به مزایای حملونقل ریلی به عنوان حملونقل سبز اشاره کرد و گفت: این مدل حملونقل نسبت به حملونقل جادهای از لحاظ زیست محیطی و کاهش مصرف سوخت ایمن است.
فامیان ادامه داد: 5 قطعه اجرایی در تهران تا همدان سال 96 افتتاح شد و ایستگاه همدان نیز در حال حاضر خدمات مسافری و باری ارائه میدهد.
وی افزود: با احداث پل از همدان به ملایر ارتباط برقرار خواهد شد و با توجه به اتصال همدان به ملایر در حقیقت محور تهران همدان نیز به راهآهن غرب متصل شده و ارتباط با کرمانشاه و مرز خسروی را فراهم میکند.
فامیان خاطرنشان کرد: این محور که در ادامه محور غرب یعنی اراک به سمت ملایر و از ملایر به سمت کرمانشاه میرود و نهایتاً به مرز خسروی منتج میشود، همچنین راه آهن تهران- همدان- سنندج پلی را از همدان به سمت ملایر ایجاد کرده و دو محور را به هم وصل میکند. به عبارت دیگر میتوان از خود همدان و کردستان به این خط ریلی غرب کشور وصل شده و به مرز خسروی رفت.
وی افزود: در برنامههای توسعه آتی، مرز باشماق مریوان هم اضافه میشود.
فامیان خاطر نشان کرد: در این پروژه بزرگ که 411 و نیم کیلومتر طول دارد، 32 میلیون متر مکعب خاک برداری و 25 میلیون متر مکعب خاکریزی انجام شده است. همچنین حدود 700 هزار متر مکعب بتن ریزی انجام شده است.
مدیر کل ساخت و توسعه راهآهن منطقه یک از وجود 55 پل بزرگ بالای 10 متر در این پروژه خبر داد و گفت: بخش زیرسازی محور تهران- همدان در اردیبهشت 97 اعتبار مناسبی دریافت کرد و طی تفاهمنامه 800 میلیارد تومانی ظرف 2 سال زیرسازی به اتمام رسید که تا شهریور سال گذشته ریلگذاریها به سنندج رسید.
فامیان در مورد هزینهها و بخش مالی پروژه گفت: تا کنون یک هزار و 884 میلیارد تومان در این بخش هزینه شده که شامل تأمین مصالح، تملک و مطالعات انجام شده و اجرا میشود.
وی ادامه داد: فصل کاری در محور غرب کشور با توجه به وضعیت آب و هوای آن منطقه بسیار تأثیر گذار است، از آبان ماه به بعد بارش باران و از دی به بعد نیز بارش برف مانع کار میشود، از سوی دیگر با توجه به تفاوت راه آهن با راه و محدودیتهای طراحی برای شیب، قوس و ارتفاعات و سختیها این گونه خطوط افزایش مییابد.
فامیان تأکید کرد: در عین حال طی 6 ماه گذشته تنها 12 میلیارد تومان به این پروژه تزریق شده ولی به 1,200 میلیارد تومان نیاز داریم که 800 میلیارد تومان آن مطالبات پیمانکاران و یا شرکتهای تولید کننده ریل است.
مدیر کل ساخت و توسعه راهآهن منطقه یک خاطر نشان کرد: اگر بودجه 1200 میلیارد تومانی مورد نیاز تخصیص یابد، در 5 ماه آتی که به عنوان فصل کاری، فرصت باقی مانده، خط ریلی همدان- سنندج در بهمن 1401 به بهرهبرداری میرسد.
وی افزود: استفاده هرچه بیشتر از ظرفیتهای ماده 56 یعنی تسهیلات داخلی بانکها و فاینانس داخلی، در تسریع تکمیل پروژه مؤثر خواهد بود.
فامیان خاطر نشان کرد: با توجه به اتمام زیرسازی این محور و اتصال ریلگذاری به سنندج، هرچه مسأله تخصیص اعتبار زودتر انجام شود، بهرهبرداریهای بیشتری میتوان از این پروژه داشت.